Úr fjölmiðlum

Stjórn Rann­sókna­sjóðs Rannís hef­ur ný­lega lokið út­hlut­un sinni til nýrra rann­sókna­verk­efna fyr­ir árið 2019. Alls bár­ust til sjóðsins 359 um­sókn­ir og hlutu ein­vörðungu 17% þeirra styrk­veit­ingu. Það vek­ur at­hygli og veru­leg­ar áhyggj­ur hversu rýr hlut­ur heil­brigðis­vís­inda var að þessu sinni. Í grein sinni segir Björn m.a.: „Öflugt vís­indastarf er for­senda hag­sæld­ar og ör­uggr­ar heil­brigðisþjón­ustu. Grafal­var­leg nú­ver­andi staða kall­ar á stofn­un Heil­brigðis­vís­inda­sjóðs.“

Samn­ing­ar rík­is­ins við hjúkr­un­ar­heim­ili lands­ins runnu út á síðasta ári og fjár­lög gera ráð fyr­ir að lækka greiðslur til þeirra á þessu ári. Fyr­ir hjúkr­un­ar­heim­ilið Mörk­ina þýðir það um 50 millj­óna niður­skurð. Rekst­ur hjúkr­un­ar­heim­ila hef­ur lengi verið erfiður og mörg heim­ili bar­ist í bökk­um við að veita lög­boðna þjón­ustu.

Læknafélag Íslands gerir athugsemdir við tvö ákvæði í frumvarpi til umferðarlaga, 52. og 64. grein frumvarpsins, en að læknum er vikið í báðum þessum greinum. " Ekki er hjá því komist að gera athugasemdir við bæði ákvæðin, enda hefur að litlu ef nokkru leyti verið tekið tillit til fyrri samhljóða athugasemda, " segir í umsögn, en Læknafélag Íslands hefur margsinnis gefið umsögn um frumvarp til nýrra umferðarlaga, síðast árið 2012.

Sjáv­ar­út­vegs- og land­búnaðarráðherra og heil­brigðisráðherra und­ir­rituðu í dag yf­ir­lýs­ingu um sam­eig­in­legt átak til að draga úr út­breiðslu sýkla­lyfja­ónæmra bakt­ería á Íslandi. Í til­kynn­ingu frá Stjórn­ar­ráðinu seg­ir að sýkla­lyfja­ónæmi hafi verið tals­vert minna vanda­mál á Íslendi en í ná­læg­um lönd­um en mik­il­vægt sé að stemma stigu við frek­ari út­breiðslu, en sam­kvæmt Alþjóðaheil­brigðismála­stofn­un­inni, Alþjóðadýra­heil­brigðismála­stofn­un­inni, Sótt­varn­ar­stofn­un Evr­ópu­sam­bands­ins og Mat­væla­ör­ygg­is­stofn­un Evr­ópu­sam­bands­ins er út­breiðsla sýkla­lyfja­ónæm­is ein stærsta heil­brigðisógn sem steðjar að mönn­um.

Vegna fréttar á Stöð 2 í gærkvöldi, um sjálfsávísanir lækna, vill Embætti landlæknis árétta að sjálfsávísanir lækna eru heimilar skv. lögum og eru undir sérstöku eftirliti. Árið 2018 ávísaðu 564 læknar ávanabindandi lyfjum á sjálfa sig en í langflestum tilvikum var það í litlu magni og/eða átti sér eðlilegar skýringar, t.d. áfyllingar á læknatöskur. Í fáum tilvikum voru sjálfsávísanir þannig að embættinu þótti tilefni til að bregðist við og voru þau tilvik um tíu talsins. Þá mátti ráða af fréttinni að fíknivandi væri algengari meðal heilbrigðisstarfsmanna en annarra í samfélaginu. Engar vísbendingar eru um að svo sé. Embætti landlæknis þykir leitt ef hægt var að misskilja fréttina þannig að sjálfsávísanir og fíkn væri umtalsverður vandi.

Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra hefur sent bréf til opinberra heilbrigðisstofnana þar sem þeim er falið að fjalla um og útfæra tilteknar aðgerðir sem hafa það markmið að laða fleiri hjúkrunarfræðinga til starfa og styrkja mönnun á sviði hjúkrunar. Eins og rakið er í bréfinu er skortur á hjúkrunarfræðingum innan heilbrigðisþjónustunnar alvarlegt vandamál sem vegur að öryggi hennar, stendur í vegi fyrir því að unnt sé að veita nauðsynlega þjónustu og nýta innviði heilbrigðiskerfisins að fullu. Ríkisendurskoðun og Embætti landlæknis hafa ítrekað bent á þessa alvarlegu stöðu og vandanum hefur einnig verið lýst af hálfu heilbrigðisstofnana. Nauðsyn þess að fá fleiri hjúkrunarfræðinga til starfa í heilbrigðisþjónustunni er skýr. Til þess er meðal annars brýnt að laða til starfa hjúkrunarfræðinga sem leitað hafa í önnur störf og einnig að finna leiðir sem stuðla að því að hjúkrunarfræðingar í hlutastörfum sækist eftir hærra starfshlutfalli.

„Það er alls ekki þannig að einn lækn­ir geti staðið að nauðung­ar­vist­un ein­stak­lings í 21 dag án aðkomu annarra fagaðila, þó að sum­ir gætu talið að svo sé út frá þröngri túlk­un á laga­text­an­um,“ seg­ir Engil­bert Sig­urðsson, pró­fess­or í geðlækn­ing­um og yf­ir­lækn­ir geðsviðs Land­spít­al­ans. Hann seg­ir fjölda fagaðila koma að hverri og einni nauðung­ar­vist­un, nauðsyn vist­un­ar sé reglu­lega end­ur­met­in og að sér­fræði- og yf­ir­lækn­ar á þeim deild­um þar sem hún fer fram hafi ávallt vald til þess að stöðva nauðung­ar­vist­un um leið og hún telst ekki leng­ur óhjá­kvæmi­leg. Nú­gild­andi lögræðis­lög hafa reglu­lega verið gagn­rýnd síðan þau tóku gildi 1997, meðal ann­ars af sér­fræðinefnd Evr­ópuráðsins um varn­ir gegn pynt­ing­um og ann­arri van­v­irðandi eða ómannúðlegri meðferð eða refs­ingu (CPT-nefnd­in), Geðhjálp og þing­manni Pírata, Þór­hildi Sunnu Ævars­dótt­ur.

Tveir af hverjum þremur læknum segjast vera undir ofurálagi og stór hluti þeirra er með einkenni kulnunar í starfi. Þetta kemur fram í nýrri könnun um líðan og starfsaðstæður lækna. Um þriðjungur lækna vinnur fleiri en sextíu klukkustundir á viku. Læknadagar hófust í Hörpu í dag og þar er meðal annars fjallað um nýja og viðmikla könnun á því hvernig læknum líður í vinnunni. Ríflega helmingur allra lækna á Íslandi tók þátt í könnuninni sem var unnin fyrir Læknafélag Íslands. Ef litið er til þeirra sem vinna mest þá vinnur fjórðungur lækna 61-80 klukkustundir á viku. 4% lækna eru í vinnunni lengur en 80 klukkustundir á viku sem samsvarar tvöfaldri hefðbundinni 40 stunda vinnuviku.

Þegar læknar eru spurðir um hvort rekstur sjúkrahúsa eigi eingöngu að vera í höndum hins opinbera segja fleiri að svo eigi ekki að vera. Fleiri læknar eru sem sagt opnir fyrir blandaðri heilbrigðisþjónustu. Þegar spurt er um heilsugæslustöðvar kemur í ljós að mun hærra hlutfall lækna, eða 76%, vill að fleiri en ríkið reki þær.

Ólafur Þór Ævarsson, geðlæknir sem vann könnun á líðan og starfsaðstæðum íslenskra lækna, segir að það verði að vinna að úrbótum á starfsumhverfi lækna hér á landi. Í könnuninni kemur fram að læknar vinni jafnvel meira en 80 klukkustundir á viku, telji starfsstöðvar heilbrigðiskerfisins vera undirmannaðar og að meirihluti lækna telji sig vera undir of miklu álagi.